In de volksmond wordt pijn in de hiel voornamelijk hielspoor genoemd, maar wat is hielspoor nou precies? En wat is de rol van de podotherapeut bij hielspoorklachten?
Wat is hielspoor?
Bij een stekende pijn in het midden/onderzijde van de hiel wordt al snel geroepen dat men last heeft van hielspoor. Medisch gezien hoeft dit niet altijd waar te zijn. De term hielspoor kan alleen worden gebruikt wanneer hielspoor is gediagnostiseerd door middel van beeldvormend onderzoek (röntgenfoto/echo).
Hielspoor is een verkalking aan de onderzijde van de hiel ter hoogte van de aanhechting van de peesplaat (fascia plantaris) op het hielbeen (calcaneus). Indien er tijdens het staan en lopen continue/chronisch te veel rek op de peesplaat wordt uitgeoefend, gaat het bot na verloop van tijd kalkafzetting aanmaken, dit noemt men hielspoor.Echter hoeft deze verkalking de pijn aan de onderzijde van de hiel niet te veroorzaken. Er kan namelijk een peesplaatontsteking aan ten grondslag liggen, dit wordt fasciïtis plantaris genoemd. Wel kan fasciïtis plantaris die gedurende langere tijd niet behandeld wordt uiteindelijk resulteren in hielspoor.
Oorzaken voor het ontstaan van hielspoor
Een standsafwijking van de voet kan van invloed zijn voor het ontstaan van hielspoor. Door overpronatie (het naar binnen kantelen van de voet) of supinatie (het naar buiten kantelen van de voet) ontstaat er tijdens het lopen vergrote trekkrachten op de peesplaat (fascia plantaris) en op de aanhechting van het hielbeen (calcaneus). Ook kan het voettype een rol spelen, voornamelijk bij platvoeten of holle voeten komt hielspoor voor.
- Een veelvoorkomende oorzaak voor het ontstaan van hielspoor zijn sporten waarbij veel druk wordt uitgeoefend op de voeten zoals hardlopen. Tijdens hardlopen wordt er drie keer meer lichaamsgewicht uitgeoefend op de voeten wat mogelijk een overbelasting kan veroorzaken. Sporten op onverharde ondergrond en toename van sportfrequentie kan ook leiden tot een overbelasting.
- Een staand beroep waarbij veel druk op de hielen wordt uitgeoefend.
- Voeten zijn gemaakt om een gewicht te dragen dat in verhouding is met de lichaamsbouw en lengte. Hierdoor hebben mensen met overgewicht vaker last van pijn in de hielen. Ook tijdens de zwangerschap (toename van gewicht) kunnen vrouwen pijn in de hielen ervaren.
- Verkorte kuitspieren. Door middel van korte kuitspieren ontstaat er continue rek van de achillespees op de aanhechting van de peesplaat onder de voet. Een verkorte kuitspier kun je herkennen aan een verminderde bewegingsuitslag van de voet ten opzichte van de enkel.
- Atrofie van het hiel kussen. Dit komt voornamelijk voor bij ouderen waarbij het vetkussen (weefsel) onder de hielen is verminderd. Hierdoor ontstaat er meer druk op het hielbeen.
- Slap (werk)schoeisel kan van invloed zijn, omdat de banden, spieren en pezen harder moeten werken om stabiliteit te creëren wat een overbelasting kan veroorzaken. Schoenen met slechte/ onvoldoende demping kan tijdens veel lopen en lang staan tot verhoogde druk op het hielbeen veroorzaken.
Symptomen hielspoor
- Stekende pijn aan de onderzijde van de hiel ter hoogte van de aanhechting van de peesplaat (fascia plantaris) op het hielbeen, maar soms ook in de zijkant of voorkant van het hielbeen.
- Uitstralende pijn naar de midden/voorvoet (fascia plantaris) of naar de achillespees (achterzijde voet).
- Stekende pijn op één drukpunt. Locatie is met een vinger aan te wijzen.
- Pijn tijdens lopen.
- Pijn bij lang stil staan.
- Opstartklachten ’s ochtends bij de eerste stappen uit bed of overdag na stil zitten. Dit komt doordat tijdens rust de spieren en pezen in het lichaam verstijven of verkorten. Bij het opstaan komt er plotseling druk op de strakke peesplaat (fascia plantaris) wat een stekende pijn veroorzaakt. Na 5-10 minuten lopen wordt de pijn minder.
- Een verdikking/zwelling van de hiel kan aanwezig zijn.
- Het op spanning brengen van de peesplaat (fascia plantaris) is pijnlijk.
- Op blote voeten lopen verergerd de pijn.
- Hardere ondergrond is pijnlijker.
De rol van de podotherapeut bij hielspoorklachten
Een podotherapeut kan steunzolen maken ter correctie standswijking van de voet. Door middel van een steunzool wordt de drukverdeling verbeterd en het naar binnen kantelen van de voet (overpronatie) gecorrigeerd. Hierdoor ontstaan er minder trekkrachten aan de fascia plantaris/ hiel. In de steunzool kan demping worden verwerkt met eventueel een uitsparing t.h.v. kalkafzetting op het hielbeen ter ontlasting van de pijn in de hiel. Een podotherapeut kan ook een tape aanleggen ter ontlasting hielspoor/ peesplaat onder de voet waardoor de pijn kan afnemen. Tevens geeft een podotherapeut advies betreffende schoeisel/belastbaarheid en het uitvoeren van oefeningen.
Behandeling voor hielspoor
- Podotherapeutische steunzolen dragen voor het corrigeren van de voetstand en het looppatroon. Hiermee zal de peesplaat onder de voet tot rust komen waardoor pijnklachten zullen verdwijnen.
- Schoenadvies= Het dragen van stevig schoeisel met goede demping en een stijvere loopzool.
- Massage, door met een hard balletje onder de voet te rollen stimuleer je de bloedsdoorstroming en help je mee met het afvoeren van afvalstoffen. Dit kan bijdragen aan vermindering van pijn aan de onderzijde van de hiel.
- Warmdraaien ter stimulering doorbloeding voor de opstartklachten te verminderen.
- Rekoefeningen uitvoeren om de (verkorte) kuitspieren te verlengen, waardoor er minder trekkrachten ontstaan op de peesplaat (fascia plantaris) achillespees en achillespeesaanhechting.
- Medical tape aanleggen ter stimulering doorbloeding/ontlasting fascia plantaris/kuitspieren.
- Rust/vermindering sportactiviteit, door middel van rust wordt de belastbaarheid lager wat voor pijnvermindering kan zorgen.
- Shockwave therapie is ervoor om de kalkafzetting te verpulveren.
Lees ook het bericht: Hielpijn kindervoeten
